The New York Times’da Ben Hubbard ve Julie Hirschfeld Davis imzalı makale, Doğu Guta’daki son saldırının, Suriye’den çekileceğini açıklayan ABD’yi düşürdüğü durumu irdeliyor.

ABD’nin ülkeden çekilme olasılığının Rusya ve İran’ın desteğini alırken, bölgedeki müttefiklerini korkuttuğu vurgulanan haberde, çekilmenin bölgedeki farklı güç odaklar için ne anlama geldiği tartışılıyor.

Başkan Trump’ın ABD’yi Suriye’den çekmek istediğini açıklamasından sadece günler sonra Suriyeli güçler Şam’ın banliyölerinden birini bombaladı, arama kurtarma çalışmalarına katılan görevlilerin söylediğine göre atılanlar zehirli gaz bombasıydı.

Saatler içinde evlerinden dışarı sürüklenen ölmüş ailelerin fotoğrafları Trump’un Suriye konusundaki hesaplarını değiştirmesine sebep olabilir.

Trump, Pazar günü Twitter’ından “Suriye’deki akılsız KİMYASAL saldırı nedeniyle çok sayıda kişi öldü, aralarında kadınlar ve çocuklar da var” diye yazdı. Suriye hükümetine destek verdikleri için İran’ı ve hatta Başkan Vladimir Putin’in adını vererek Rusya’yı suçladı.

Trump’ın İç Güvenlik Danışmanı Thomas P. Bossert, Beyaz Saray’ın ulusal güvenlik ekibinin olası karşılıkları tartıştıklarını söyledi.

Duma’daki kimyasal saldırı iddiası Trump’ı köşeye sıkıştırdı.

Bir yanda “Önce Amerika” stratejisine uygun olarak Amerikalı birlikleri eve getirme arzusu var. Diğer bir yandaysa kötüleri cezalandırmaya yemini.

Abu Dabi’deki Emirlik Diploması Akademisi’nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Suriyeli-Amerikalı Murhaf Jouejati “ABD birliklerinin Suriye’den çekilmesi hem bölgede hem de ötesinde olumsuz yankılara yol açacak” dedi.

Trump’ın yardımcıları çarçabuk ülkeden çekilmekten vazgeçirmeye çalıştı. Ama Trump, ABD birliklerinin birkaç ay içinde ülkeden çıkmasını istediği konusunda çok net.

ABD’nin hasımları ise bu çekilme kararını coşkuyla karşıladı. Ama Amerika’nın bölgedeki müttefiklerinin -bunlarının arasında İsrail, Suudi Arabistan ve Suriye de var- bundan ödleri kopuyor.

Müttefikler Rusya’yı ve İran’ı kontrol altında tutmak için Amerikan güçlerine ihtiyaç olduğunu savunuyor.

Bir geri çekilme ayrıca İslam Devleti’nin Suriye’nin bazı bölgelerine geri dönüşün yolunu açabilir.

Trump’ın doğu Suriye’den 2 bin Amerikan birliğini geri çekerken, kimyasal silah iddiasının yaşandığı batı Suriye’ye de füze atmasını engelleyebilecek hiçbir şey yok.

Ama bölgeye ilişkin net bir strateji açıklamaksızın ülkeden çekilme ve daha derin angajman tahsisi hem müttefiklerin hem de düşmanların kafasını karıştıracaktır. 

Aralarında Cumhuriyetçi Senatör John McCain’in de olduğu bazı siyasetçiler Trump’ın hızla bölgeden çekileceklerini açıklamasının Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı kimyasal silah kullanmaya zorladığını düşünüyor.  

Ama Nisan ayındaki saldırı bir istisnaydı. Savaş boyunca ABD çok daha yüksek kayıplı saldırılara rağmen Suriye’ye müdahale etmeyi reddetmişti.

Yedi yıllık savaş Suriye’yi savaşçılarla, çıkar elde etmek isteyen uluslararası güçlerin çatışma alanına dönüştürdü.

Savaş boyunca Rusya ve İran, Esad’a bağlılıklarının göstererek Esad’ın bekası için çok büyük askeri, mali ve siyasi yatırımlar yaptı.

ABD ilkin Esad’ı iktidara bırakmaya çağırsa da çok uzun zaman önce onu devirme umudundan vazgeçti.

Washington’daki tartışmalara baktığımızda da Trump ayrılma vaktinin geldiğini söylerken, ABD Merkez Kumandanlığı’nın başı General Joseph Votel ise ABD’nin cihadçılardan alınan bölgelerde istikrarı sağlaması, mültecilerin evlerine dönüp yeniden inşaya yardım etmeleri gerektiğini söylüyor.

Bu tartışma ABD’nin Suriye’deki varlığının temeline dayanıyor: ABD birlikleri sadece İslam Devleti’ni yenmek için mi Suriye’de yoksa cihadçılardan alınan bölgelerde istikrarı sağlamak ve cihadçıların geri dönmesini engellemek için de mi?

Amerikan ordusu yöneticileri ikinci seçeneği destekliyor bu nedenle SDG ile ittifak bu amacın gerçekleşmesi için stratejik önemde.

Kürtlerin liderliğindeki SDG’yi terk etmek aynı zamanda onları diğer güçlerin, özellikle de Türkiye’nin insafına bırakmak anlamına geliyor.

Türkiye geçtiğimiz hafta Afrin’i işgal etti ve Amerikan birliklerinin faaliyette olduğu doğu bölgelere de ilerleme tehdidinde bulundu. Bu durum iki NATO müttefiğinin birbiriyle savaşması olasılığını da beraberinde getiriyor.

Amerika’nın ülkeden çekilmesi en fazla İran’ın işine yarıyor. İran analisti Hamidreza Taraghi “Çok basit. Eğer Amerikan güçleri Suriye’den ayrılırsa Hizbullah ve İran’ın hareket etmesi için çok daha fazla alan olacak” dedi.

Rusya’da Amerika'nın bu yaklaşımını destekliyor. Amerika’nın geri çekilmesi Putin’in dünya sahnesindeki taktik ustası olarak itibarını arttıracaktır.

Yine de ABD’nin olası bir çekilmesi Putin’in başını ağrıtabilir. Çünkü Putin defalarca “görev tamamlandı” açıklaması yapsa da hala daha Rus askeri kuvvetlerini aşağı çekme sözünü yerine getirmedi. Ayrıca ABD’nin geri çekilmesiyle Suriye’nin yeniden inşasının faturası da Rusya’ya kesilecek.

ABD’nin bölgedeki müttefiklerinin bir kısmı, tıpkı 2011’de Irak’ta olduğu gibi ABD’nin bölgeden çekilmesinin huzursuzluk tohumları atacağı kanaatinde.

Suriye’deki Kürt siyasi partisi liderlerinden Shahoz Hasan “Terör örgütlerinin hala bölgede olduğu düşünülürse Amerika’nın Suriye’den çekilmeye yönelik kararı ne gerçekçi ne de bu kararın zamanı. Cihadçılar nefes alabilmek ve yeniden örgütlenmek için böylesi bir kararı bekliyor” dedi.